Er zijn maar weinig mensen die er nooit last van hebben: zeeziekte. Ook is het een onderwerp wat aan de bar of bij wedstrijden weinig op tafel komt. Terwijl het een logische reactie van ons lichaam is op wat er gebeurt. Ook ik heb er wel eens last van. Laat zeeziekte je zeil- of vaartocht niet bederven!

Zeeziekte is geen echte ziekte, maar een bewegingsaandoening (evenwichtstoornis). Hierdoor is het ook niet te genezen. Wel treedt er na ongeveer 3 dagen gewenning op, waardoor (een deel van) de symptomen verminderen of soms zelfs verdwijnen.

 

Wat is zeeziekte?

Over het algemeen worden mensen zeeziek doordat de bewegingen die je evenwichtsorgaan registreert niet overeen komen met wat je ogen zien. Hierdoor raakt je hoofd in de war. Verschijnselen zijn onder andere duizeligheid, hoofdpijn, bleek worden, gapen, overmatig transpireren, braken, angst en apathie.
Iedereen kan er last van krijgen, maar de een is er gevoeliger voor dan anderen. Kinderen jonger dan 2 jaar hebben er zelden last van.
In principe is het geen ernstige aandoening (hoe ellendig je je ook kan voelen), maar als je veel braakt en weinig kunt drinken loop je het risico uit te drogen. Ook worden je beoordelingsvermogen en werklust aangetast.

Er wordt wel gesproken over 3 stadia:
- stadium 1: je bent bang dat je dood gaat
- stadium 2: je hoopt dat je dood gaat
- stadium 3: je bent bang dat je niet dood gaat

Meestal blijft het gelukkig bij misselijkheid en braken. De ernst hangt af van de sterkte van de prikkel (hoe woelig is het water), de duur van de prikkel, richting en frequentie van de bewegingen en uiteraard de individuele gevoeligheid.
Zelf heb ik stadium 1 nooit bereikt, al ben ik wel eens ver heen geweest (paar uur onderkoeld op de kajuitvloer). Er zijn genoeg verhalen van mensen die vastgebonden werden zodat ze niet overboord zouden springen, of plat gespoten in bed.

 

Voorbereiding

Ondanks dat de reden dat je zeeziek wordt bij iedereen verschilt, zijn er toch wat zaken die kunnen bijdragen om het te voorkomen.

• zorg dat je uitgerust aan je reis begint
• eet of drink geen zuren zoals koffie, zuur (citrus)fruit, koolzuurhoudende dranken
• drink geen alcohol
• vaar niet uit met een lege maag, maar let op wat je eet (niet te zwaar)
• kleed je warm en blijf droog
• blij regelmatig eten en drinken
• overtuig jezelf dat je niet zeeziek wordt

Mocht je toch bang zijn zeeziek te worden, of weet je dat de kans erg groot is, dan kan je ook nog andere middelen inzetten. Veel voorkomende zijn:

• natuurlijk middel: gember; ongeveer 12 uur voor vertrek wat gember eten
• doe een watje in één oor; als je rechtshandig bent in je linkeroor en vice versa
• acupressuurbandjes (armbandje met drukpunten)
• medicatie (informeer altijd eerst bij je huisarts!) op basis van Cinnarizine (Primatour reistabletten); let op bijwerkingen!
• medicatie met Scopolamine; vaak een pleister die 3 dagen achter je oor blijft zitten
• de befaamde 'Antwerpse pil'; deze werkt ook niet voor iedereen, maar informeer en probeer

 

Symptomen

Herken je onderstaande symptomen bij jezelf of een bemanningslid? Dan zou zeeziekte op de loer kunnen liggen:

• slaperigheid
• bleek gelaat
• overmatig zweten
• (veel) gapen/geeuwen
• hoofdpijn

Of, als het al gaande is:

• duizeligheid
• misselijkheid en braken
• apathie (gebrek aan emotie, motivatie en/of enthousiasme)

 

Tijdens het varen

Om de kans te verkleinen dat je ziek wordt kan je nog rekening houden met de volgende zaken.

• frisse (koele) lucht
• Kies een plek achterop het schip, in de middenlijn
• sturen, of een andere buitenactiviteit waarbij je om je heen kunt kijken (zodat je ziet dat je beweegt)
• blijf drinken (kleine slokjes) en licht eten
• doe geen zintuig-intensieve activiteiten als lezen
• niet te lang binnen zijn (tenzij je gaat slapen)

Wat ik vaak ervaren heb, is bijvoorbeeld dat je niet naar de wc gaat omdat je dan naar binnen moet. Maar omdat je steeds nodiger moet, voel je je steeds slechter. En als je dan eenmaal naar binnen gaat, wordt je angst bewaarheid: je wordt zeeziek. Dus tip: als je moet, dan moet je!

Als je eenmaal ziek bent, kan je nog het een en ander doen om de klachten te verminderen of de tijd beter door te komen.

• neem alsnog medicatie (let op bij inname dat je wellicht moet overgeven; er bestaan ook zetpillen)
• probeer te blijven eten (lichte snacks) en drinken (kleine slokjes)
• kies een lage plek op het schip in de buurt van het zwaartepunt
• nog steeds frisse lucht
• ga liggen met gesloten ogen (en voeten naar voren)
• misselijk? eet zoute koekjes en probeer pas daarna wat te drinken

Na 2 á 3 dagen is je lijf meestal gewend aan de bewegingen en kan je de medicatie achterwege laten.

Zodra je de haven binnenvaart zal je je beter voelen en als je eenmaal op de kant staat moet het snel voorbij zijn.
Zorg dat je kunt genieten van het water!